- σύνδεση χημική
- Λέγεται και χημικός συνδυασμός. Αντίδραση μεταξύ δύο ή περισσότερων στοιχείων με αποτέλεσμα τον σχηματισμό μιας ή περισσότερων ενώσεων. Οι νόμοι που ρυθμίζουν τις σ. αυτές ανακαλύφτηκαν αφού η χημεία, κυρίως μετά την εργασία του Λαβουαζιέ. Απέκτησε ποσοτικό χαρακτήρα. Ο νόμος της αφθαρσίας της μάζας αποτελεί πραγματικά τη βάση κάθε διερεύνησης, επί των ποσοτικών αναλογιών μεταξύ των στοιχείων και των προϊόντων της αντίδρασης. Συστηματικές έρευνες επί των αναλογιών των χημικών συνδυασμών μεταξύ οξέων και βάσεων για να σχηματιστούν τα άλατα (εξουδετέρωση), δημοσιεύτηκαν μεταξύ 1792 και 1794 από τον Ρίχτερ, στις οποίες εκθέτεται σαφώς η έννοια του χημικού ισοδύναμου, παρότι είναι δυσνόητες και διατυπωμένες σύμφωνα με τη θεωρία της εποχής περί φλογιστού. Η συσσώρευση περισσότερων αναλυτικών δεδομένων επέτρεψε να φτάσουμε στη διατύπωση των νόμων που ρυθμίζουν τους χημικούς συνδυασμούς, χάρη στην εφαρμογή της ατομικής θεωρίας, με την οποία έγινε δυνατόν να ερμηνευθούν με σαφήνεια τα πειραματικά δεδομένα και να προχωρήσει η επιστήμη σε ακριβείς γενικεύσεις. Με μόνη εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η μάζα μετατρέπεται σε ενέργεια (βλ. λ. σχετικότητας, θεωρία της), φαινόμενο αμελητέο στις συνήθεις χημικές αντιδράσεις, οι χημικές συνδέσεις διέπονται από τους εξής νόμους: 1) νόμος του Λαβουαζιέ: «το ολικό βάρος των ουσιών που μετέχουν στην αντίδραση, ισούται με το ολικό βάρος των ουσιών που παράγονται από την αντίδραση αυτή». 2) νόμος του Προυστ: «κάθε χημική ένωση έχει μια σταθερή σύνθεση με τα αυτά πάντοτε στοιχεία σε ορισμένες σχέσεις βαρών, χαρακτηριστικές για τη συγκεκριμένη ένωση». 3) νόμος του Ντάλτον: «όταν δύο στοιχεία συνδέονται μεταξύ τους για να δώσουν περισσότερες της μιας ενώσεις, αν κρατηθεί σταθερή η ποσότητα του ενός στοιχείου, η ποσότητα του άλλου μεταβάλλεται κατά λόγους ρητούς και γενικά απλούς». 4) νόμος του Γκέι - Λουσάκ: «σε μια χημική αντίδραση μεταξύ ουσιών σε κατάσταση αερίων, οι όγκοι που καταλαμβάνουν τα αέρια που αντιδρούν και τα παραγόμενα από αυτά έχουν μεταξύ τους σταθερή αναλογία, όπως και με τον όγκο του παραγόμενου από την ένωση αερίου». Ο συσχετισμός των νόμων που δίνουν τους λόγους της σ. κατά βάρος (δηλαδή κατά μάζα) και ο νόμος του Γκέι - Λουσάκ, που εκφράζει τους αυτούς λόγους κατ’ όγκο, δίνεται από τον νόμο του Αβογκάντρο. Η μελέτη των λόγων κατά βάρος μεταξύ των ενώσεων που μετέχουν σε μια αντίδραση αποτελεί έναν ενδιαφέροντα τομέα της χημείας, τη στοιχειομετρία.
Dictionary of Greek. 2013.